“SAĞLIKLI MI, DEĞİL Mİ?” DİYE DÜŞÜNÜYORSANIZ,
BU İNCELEMEYİ İHMAL ETMEYİN!
Çocuk bekleyen her çift, bebeklerini sağlıkla kucaklarına almanın hayalini kuruyor. Bu hayali gerçek kılmak için yapılacaklar listesinin başında ise anne adayının tüm sağlık kontrollerini zamanında ve tam olarak yaptırması yer alıyor. Hamileliğin 19-23. haftaları arasında yapılan “ayrıntılı ultrasonografi” de anne karnındaki bebeğin sağlığı ve doğum süreci hakkında olası risk ve anomalilerin önceden tespit edilebilmesini mümkün kılıyor. Acıbadem Kayseri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Dinçer Sümer, bebeğin tüm fiziksel gelişimi, plasentası (halk arasında ‘eş’ olarak bilinen ve bebeğin anne karnında ihtiyaç duyduğu hemen her türlü kaynağı sağlayan yapı) içinde bulunduğu sıvının yapısı ve rahim ağzı boyu değerlendirildiği bu muayenenin çok önemli olduğunu vurgulayarak “Doğum oranının yüksek ve akraba evliliklerinin sık olduğu toplumumuzda doğumsal anomalilerin fark edilmesi önem taşıyor” diyor.
Kritik dönem: 19-23. haftalar
Bebeğin anne karnındaki gelişimi dinamik bir süreç ve anne babanın yapısal özelikleri başta olmak üzere birçok genetik ve çevresel faktörden etkilenebiliyor. Bu etkileşimler nedeniyle bebeklerde çeşitli “anomaliler” meydana gelebildiğini anlatan Dr. Dinçer Sümer, “Bu anomaliler bazen bebeğin yaşam şansını etkilemeyen ve sağlıklı gelişimine zarar vermeyen minör anomaliler olabiliyor. Bu tür durumların toplumda görülme sıklığı yüzde 3-4 oranında” diyor. Ancak bazen bebeklerde meydana gelen anomaliler onların sağlıksız olmasına hatta yaşamalarını sağlayacak organların gelişmemesine yol açabiliyor. Öyle ki bebekler canlı doğsalar bile yaşamaları mümkün olamıyor. “Majör anomali” olarak tanımlanan bu durumun nadir görülmesine karşın anne karnında tanılanmasının önemli olduğunu kaydeden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Dinçer Sümer, sözlerine şöyle devam ediyor:
“Doğum oranının yüksek ve akraba evliliklerinin sık olduğu toplumumuzda bu anomalilerin fark edilmesi önem taşıyor. Üstelik bunların birçoğu daha bebek anne karnında iken tanılanabiliyor. Kapalı ve dışarıdan ulaşılması zor bir ortamda olan bebeğin sağlık durumunu anlayabilmek için ultrasonografiden faydalanıyoruz. Anne karnında gelişimi devam eden bebeğin sağlığını en doğru değerlendirme zamanı hamileliğin 19-23. haftaları arasına denk geliyor.”
Organlara ayrıntılı inceleme
Organ oluşumunun tamamlandığı bu dönemde ayrıntılı ultrasonografi ile bebeğin beyin ve kalp başta olmak üzere hayati organları muayene ediliyor. Organların varlığı, gelişimleri ve anormali durumları detaylı olarak inceleniyor. Bebek dışında bebeğin suyu, bebeğin plasentasının
pozisyonu ve niteliği, anne rahminin özellikleri ve rahim ağzı boyu da değerlendirilen noktalar arasında yer alıyor. Bu muayenenin bebeğin pozisyonuna, suyuna, annenin yapısal özelliklerine bağlı olarak bir saat veya daha uzun sürebildiğini söyleyen Dr. Dinçer Sümer, “Ayrıntılı ultrasonografi ile en uygun koşullarda değerlendirme yapılmış olsa dahi anormaliler yaklaşık olarak yüzde 80-85 oranında tespit edilebiliyor. Bazı anomalilerin ultrasonografide görülememesi ve bazılarının daha ileri aylarda gelişebilmesi anne karnında tanınmasına engel oluyor” diye konuşuyor.
Doğum süreci planlanıyor
Ultrasonografi sonucunda tespit edilen anomaliye göre ebeveyne bebeğin durumu ile ilgili bilgi veriliyor. Anomalinin nasıl bir problem olduğunu, bebeğin anne karnındaki ve doğum sonrası yaşamını nasıl etkilenebileceğini anlattıklarını dile getiren Dr. Dinçer Sümer, “Eğer anomali yaşamla bağdaşmayacak bir problem ise gebeliği devam ettirip ettirmeme isteği ortaya konuyor. Eğer gebelik devam edecekse sonraki süreçte nasıl bir yol izlemek gerektiği, doğumun ne zaman, nasıl ve hangi koşullarda gerçekleştirileceği, doğum sonrası bebeğin müdahalesi gibi konular ebeveynler ile birlikte değerlendiriliyor ve planlama yapılıyor” diyor.
Toplumumuzda anomalilere yönelik önyargılı yaklaşım nedeniyle anne adaylarının bu testlerden uzak durduğunu belirten Dr. Dinçer Sümer, bunun da sorunlara neden olduğunu söylüyor. Bazı anomalilere anne karnında bile müdahale edilebildiğini, yakın takip ile doğumun uygun şekilde planlanmasının anne adayı ve bebek sağlığı için büyük önem taşıdığını vurgulayan Dr. Dinçer Sümer, “Anomali taşıyan fakat bilinmeyen bebeğin uygun olmayan koşullarda dünyaya gelmesi nedeniyle tedavisi gecikebiliyor. Bu nedenle ayrıntılı ultrasonografiyi ihmal etmemek gerekiyor” uyarısında bulunuyor.(kurum haberi)